शुल्बसूत्रे – वेदकाळातील मोजमापे
वेदकाळात भूमापन दोरीने होत असे. दोरीवर मोजमाप करण्याकरता सम अंतरावर काही खुणा असत, त्यांना मात्रा म्हणून संबोधत. ह्याच शुल्बसूत्रांच्या आधारे भूमापन, वास्तू, रंगमंच, मंदिरे,...
अहिराणी : आक्षेपांचे निरसन
अनिलकुमार भाटे यांचे माझे भाषणावरील आक्षेप ‘थिंक महाराष्ट्र’ वर वाचले. माझ्या भाषणाशी या आक्षेपांचा थेट संबंध नाही. माझ्या भाषणाशी या आक्षेपाचा थेट संबंध नाही.
१....
अहिराणी : प्रमाणित आणि बोली यांमधील उलटा क्रम
अहिराणी बोलीच्या संमेलनातले डॉ. सुधीर देवरे यांचे अध्यक्षीय भाषणामधे मांडलेले मुद्दे मला पटले नाहीत.
१. देवरे यांचे प्रास्ताविक न वाचतादेखील मी त्यांचे अहिराणीमधील भाषण पूर्णपणे...
अहिराणी – खानदेशची मध्यवर्ती बोली
महाराष्ट्राच्या धुळे, जळगाव, नाशिक आणि नंदुरबार या जिल्ह्यांत बोलली जाणारी ‘अहिराणी’ ही एक भारतीय आदिम बोली. तिच्‍या थोड्या वेगळ्या स्‍वरूपाला ‘खानदेशी’ असे म्हणतात. मराठीची...
अहिराणी बोली – सामाजिक अनुबंध
महाराष्ट्राच्या धुळे, जळगाव, नाशिक आणि नंदुरबार या जिल्ह्यांत बोलली जाणारी ‘अहिराणी’ ही एक भारतीय आदिम बोली. तिच्‍या थोड्या वेगळ्या स्‍वरूपाला ‘खानदेशी’ असे म्हणतात. मराठीची...
मराठी भाषेतील चातुर्वर्ण्य व्यवस्था
(नांदेडचे राजेश मुखेडकर हे तरुण शिकले एम.ए.पर्यंत, मराठी घेऊन; पण व्यवसाय करतात बांधकाम उद्योगात. त्यांना मराठी भाषा व संस्कृती याबद्दल आस्था आहे. तसेच या...
अठरा विश्वे
अठराविश्वे दारिद्र्य या शब्दप्रयोगाचा शोध तीन वेगवेगळ्या पद्धतीने मांडलेला आढळतो. अठरा या संख्येशी निगडित काही गोष्टी भारतीय संस्कृतीत आहेत. जसे - महाभारतातील पर्वाची संख्या...
कसेही बोला; कसेही !
सध्या शुद्ध आणि अशुद्ध या संकल्पना बादच झाल्या आहेत. भाषा अशुद्ध नसतेच, पण हे तत्त्व फक्त मराठी भाषे च्या बाबतीत मोठ्या आदराने पाळले जात आहे....
डॉ. दामोदर खडसे
इंग्रजीचा भडिमार असणार्‍या आणि विद्यापीठांमधील भाषाविभाग ओस पडत असलेल्या काळातही खडसेसर हिंदी भाषेच्या भवितव्याबद्दल आशावादी आहेत. त्यांच्याकडे भाषासंवर्धनासाठी ‘लँग्वेज इंजिनीयरिंग’ चा भक्कम पर्याय आहे. कालौघात...
श्यामसुंदर जोशी – अवलिया ग्रंथसखा
झाडे जशी दिवसउजेडात कार्बनडाय ऑक्साइड घेतात आणि इतर सजीवांसाठी आवश्यक प्राणवायू सोडून त्यांचे जीवन शक्य करतात; तसे श्यामसुंदर देवीदास जोशी त्यांच्या वाचनप्रेमाच्या छंदाने त्यांच्या...