आजच्‍या जीवनमानात आकाशाचे हरवलेले स्‍थान यावर प्रकाश पेठे यांनी चर्चा सुरू केली. प्रथम त्‍यांचे पुत्र ह्रषीकेश पेठे आणि त्‍यानंतर मंदार दातार यांकडून ही चर्चा पुढे नेण्‍यात आली. निसर्ग आणि मानव यांमधील नात्‍याचा आपल्‍या परिने वेध घेऊ पाहणारी ही वादचर्चा प्रसिद्ध करत आहोत. ‘थिंक महाराष्ट्र’वर यापूर्वी ‘देऊळची चर्चा लवासाच्या दारी’, ‘कवितेचं नामशेष होत जाणं’ अशा काही उत्‍तम चर्चा प्रसिद्ध करण्‍यात आल्‍या आहेत. समाजाला आलेले बुद्धीमांद्य दूर होण्‍यास अशा चर्चांची मदत व्‍हावी, हा या प्रयत्‍नाचा उद्देश आहे.
स्‍थान आणि निसर्गनिरीक्षण आज विरळ झाल्‍याचं दिसतं. प्रकाश पेठे यांनी ‘तिंतल तिंतल लितिल ताल’ या लेखातून हा विचार मांडत मानवाच्‍या आकाशाकडे झालेल्‍या दुर्लक्षाकडे लक्ष वेधण्‍याचा प्रयत्‍न केला. यानंतर या लेखावर प्रकाश पेठे यांचे पुत्र ह्रषिकेश पेठे यांच्‍याकडून काही मुद्दे उपस्थित करण्‍यात आले. मानवाच्‍या जीवनशैलीत असलेली आकाशाची कमतरता ही त्‍याच्‍या कल्‍पनाशक्‍तीला तिलांजली असल्‍याच्‍या मुद्द्यावर ह्रषिकेश यांनी फारकत घेत आपले म्‍हणणे मांडले. या मुद्द्यांवर पुन्‍हा आपली मते मांडत प्रकाश पेठे यांनी ही चर्चा पुढे नेली.
पिता-पुत्रांची ही चर्चा सुरू असतानाच मंदार दातार यांनी वैदिक संस्‍कृतीत पंचमहाभूतांचा आणि विशेष करून आकाश तत्‍त्‍वाचा विविध स्‍तरांवर केला गेलेला विचार स्‍पष्‍ट करणारे लेखन ‘आकाशाचे नाते’ या शिर्षकाखाली केले. त्‍यामध्‍ये आर्यांची जीवनपद्धती, यज्ञयाग यांमधील आकाशाचे स्‍थान विषद करत आजच्‍या काळात निसर्गनिरीक्षण करण्‍याची गरज कमी कशी झाली याचेही उत्‍तर मांडण्‍याचा प्रयत्‍न केला आहे.
आजच्‍या जीवनमानात आकाशाच्‍या हरवलेल्‍या स्‍थानापासून सुरू झालेली ही चर्चा निसर्ग आणि मानवापर्यंत येऊन पोहोचली. पेठे पितापुत्र आणि दातार यांनी लिहीलेले हे लेख वादचर्चा या विभागात सादर करत आहोत. ‘थिंक महाराष्ट्र’वर यापूर्वी ‘देऊळ’ची चर्चा लवासाच्या दारी , कवितेचं नामशेष होत जाणं…, अशा काही वादचर्चा प्रसिद्ध करण्‍यात आल्‍या आहेत. समाजाला आलेले बुद्धिमांद्य दूर होण्‍यास याप्रकारच्‍या चर्चांची मदत व्‍हावी, असा या प्रयत्‍नाचा उद्देश आहे.
– संपादक
{jcomments on}
About Post Author
