– सुभाष इनामदार
सोमवारी सकाळी १० ची वेळ… अनंतचतुर्थीनिमित्त रविवारी सुरू झालेली गणपती विसर्जनाची मिरवणूक अद्याप सुरू होती. वास्तविक श्री गणेशाचे विसर्जन अनंतचतुर्थीच्या दिवशीच पूर्ण व्हावे असे शास्त्र सांगते. नंतर सुरु होणारा पितृपंधरवडा अशुभ मानतात, पण त्याचे कोणालाच सोयरसुतक नव्‍हते. सगळे डीजेच्‍या ठेक्‍यांवर तल्लिन होऊन नाचत होते. काही कार्यकर्त्यांच्या हातात दारूची बाटली बघितली. आपण सारे यातून काय मिळवितो? समाधान? शांती? आराधना? भक्ति? की नुसतीच नशा?
– सुभाष इनामदार
सोमवारी सकाळी १० ची वेळ… अनंतचतुर्थीनिमित्त रविवारी सुरू झालेली गणपती विसर्जनाची मिरवणूक अद्याप सुरू होती. मी टिळक रोडवरील स्पीकरच्या भिंतींनी हादरून गेलो. लांब उभे राहून नुसती नजर टाकली तर मिरवणुकीतील सजावटीच्या मखरात बसलेला श्री मंगलमूर्ती शांतपणे मांडी घालून ठामपणे बसलेला दिसला. माझ्या हाती काही नाही. कार्यकर्ते नेतील तसा मी पुढे सरकतो आहे, असे तो सांगत असावा.
अनेकांना ऑफिस गाठायची घाई. कुणाला दुकान सुरू करायची, तर कुणाला काही… पण या गणपती मंडळाच्या कार्यकर्त्यांना त्याचे काय? प्रत्येक गणपती मंडळाच्या ट्रॅक्‍टरमागे विजपुरठा करणारे जनरेटर लावलेले होते. एका गाडीत डीजे गाण्य़ांची निवड करून ठोका असणारी गाणी निवडत होते. लय आणि तालात धुंद होऊन मंडळी नाचत होती. अंगविक्षेप करीत होती. अंगात बळ आल्यासारखे त्यांचे अंग तालावर जणू थिरकत होते.
सा-या वातावरणाचा ताबाच जणू या मंडळाच्या कर्णकर्कश्‍य आवाजाने घेतला होता. वास्तविक श्री गणेशाचे विसर्जन अनंतचतुर्थीच्या दिवशीच पूर्ण व्हावे असे शास्त्र सांगते. नंतर सुरु होतो पितृपंधरवडा. तो अशुभ मानतात, पण त्याचे कोणाला सोयरसुतक नव्‍हते. आपल्याच मस्तीत नाचणारे इतके मश्गुल असतात की ठेका हेच त्यांचे लक्ष्‍य असते आणि अंगाला हिसके देऊन नाचणे हा त्यांचा धर्म. ‘‘गणपती बाप्पा मोरया…’’ च्‍या निनादात बुध्दीचे हे आराध्य दैवत स्पिकरच्या भिंतीत अडकून गेले होते. इथे नशा दिसते ती केवळ आवाजाची. भक्तिची नाही!
मी तर टिळक रोडवर चाललेल्या एका ट्रॅक्‍टरच्या मागे काही कार्यकर्त्यांच्या हातात दारूची बाटली बघितली. ते सर्वजण आणि त्यांचा डीजेही ठेक्‍यांच्‍या आस्वादात मग्न होता. काही मंडळी इतर कार्यकर्त्यांना आत बोलावित होती. आता खरी नशा चालू होती. तसे पाहिले तर नाचणा-या तरूणांच्या डोळ्य़ात धुंदी कशाची आहे ते दिसत होते. त्यांचे पाय थिरकतच होते… अंग वळतच होते… पण हे सारे कशासाठी? का ही संधी साधून हे सारे भक्त आपल्या दैवतासमोर हा आगळा खेळ करण्यातच धन्यता मानतात?
पोलिसांचे एक पथक या मंडळींना पुढे येण्यासाठी सतत सांगत होते.. पण ते तात्पुरते ऐकत. पोलिस पुढे गेले की पुन्हा संथता आलीच. एक चौकात पोलिस डीजेला स्पीकरचा आवाज कमी करायला सांगत होता. थोडा वेळ गेला, की डीजे पुन्हा आवाजाची बटने वाढविताना दिसत होते.
खरंच…आपण सारे यातून काय मिळवितो? समाधान? शांती? आराधना? भक्ति? की नुसतीच नशा?
(सुभाष इनामदार यांच्‍या ‘निमित्‍त’ या ब्‍लॉगवरून साभार)
सुभाष इनामदार, पुणे, मोबाईल – 9552595276
इमेल – subhashinamdar@gmail.com
संबंधित लेख –
झुंड आणि संस्कृती
पोलिस बरसले, मंडळे गरजली!
About Post Author
