प्रवीण कारखानीस
प्रवीण कारखानीस हे ‘बँक ऑफ महाराष्ट्र’मधून निवृत्त झाले. लेखन आणि साहसी प्रवास ही त्यांची आवड आहे. त्यांची ‘अष्टचक्री रोमायण’, ‘भ्रमंती देश विदेशांची’ अशी दहा पुस्तके प्रसिद्ध आहेत. त्यांच्या तीन प्रवासवर्णनपर पुस्तकांचा हिंदी भाषेतही अनुवाद झाला आहे. त्यांना ‘ठाणे मराठी ग्रंथालय’, ‘कोमसाप’ आणि ‘सांडू प्रतिष्ठान’ यांचे पुरस्कार मिळाले आहेत. ते अठ्ठावन्न मराठी साहित्य संमेलनांना उपस्थित राहिले आहेत. त्यांनी मोटरसायकलवरून मुंबई ते रोम आणि परत; तसेच, आफ्रिका खंडात चौदा हजार किलोमीटर्सचा प्रवास केला आहे.
शिरोड्याचे वि.स. खांडेकर संग्रहालय (V S Khandekar memorial at Shiroda in Konkan)
ज्ञानपीठ पुरस्कारप्राप्त वि.स. खांडेकर यांच्या नावाचे प्रेक्षणीय स्मृती संग्रहालय सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील ‘शिरोडा’ या गावी आहे. ते गाव वेंगुर्ला तालुक्यात समुद्रकाठी वसले आहे. गांधीजींनी केलेल्या 1930 सालच्या मार्च-एप्रिल महिन्यातील मिठाच्या सत्याग्रहानंतर, मे 1930 मध्ये त्याच धर्तीवर परंतु काहीसा वेगळा आणि काकणभर अधिक उग्र स्वरूपाचा मिठाचा सत्याग्रह शिरोडा येथे झाला होता ! त्या सत्याग्रहाचे नेते ‘कोकणचे गांधी’ रत्नागिरीचे सामाजिक कार्यकर्ते सीताराम पुरुषोत्तम अर्थात आप्पासाहेब पटवर्धन हे होते. त्यात त्या गावच्या अनेकांना बंदिवासाची शिक्षाही भोगावी लागली होती...