अध्यापन - एक परमानंद
मी माझ्या लहानपणी आजोबांबरोबर ओसरीवर बसून पावकी, निमकी, दिडकी वगैरेंबरोबर एक ते तीस पाढे रोज संध्याकाळी म्हणायचो. बरेचसे पाढे मला तोंडपाठ आहेत. बरेचसे म्हणायचे कारण, की मी सोळा साते, सतरा नव्वे ताबडतोब सांगता येणे म्हणजे पाढे पाठ असणे असे मानतो. जर सोळा सातेला सोळा एकेपासून सुरुवात करून, सोळा सातेपर्यंत म्हणत, ‘एकशेबारा’ असे सांगितले तर मी त्याला पाढे येतात, पण पाठ नाहीत असे समजतो. त्यामुळे मला पाढे तीसपर्यंत जरी येत असले तरी पंचवीसच्या पुढील पाढे गुणगुणावे लागतात. बालवयातील त्या सरावाचा परिणाम म्हणजे गणित हा माझा आवडता विषय झाला!
मला सतत वाटायचे, की मुलांनी गणिताविषयी भयंकर धसका घेतलेला असतो. म्हणून मी ‘फादर अॅग्नेल संस्थे’चे संचालक फादर अल्मेडा यांना त्यांच्या संस्थेत गणित शिकवण्याची काही संधी देता येईल का अशी विचारणा 2010 साली केली. त्यांनी त्यांच्या ‘बालभवन’ ह्या अनाथ मुलांसाठीच्या संस्थेत शिकवण्याची संधी मला दिली. नंतर स्कॉलरशिपच्या सातवीतील विद्यार्थ्यांना शाळेनंतर एक तास शिकवण्याची परवानगी दिली. फादर अल्मेडा यांच्यामुळे माझा शिकवण्याचा हा प्रवास निवृत्तीनंतर सुरू झाला.
तुकाराम खैरनार हे ‘खैरनारसर’ या नावाने
काही व्यक्ती 'सदाबहार' असतात, निसर्गातील सदाहरित वृक्षासारख्या. शिवानंद हिरेमठसर हे त्या प्रकारचे व्यक्तिमत्त्व. ते 
मतिन भोसले याने भीक मागणाऱ्या मुलांच्या हातात पाटी-पुस्तक दिले आहे. त्या मुलांनी शिकारीची हत्यारे आणि फासे टाकून हातात पेन पेन्सिल धरली आहेत. मतिनकडे तशी साडेचारशे मुले आहेत. मतिनच्या शाळेचे नाव आहे 'प्रश्नचिन्ह!'
मी शिक्षक म्हणून 
मी ‘साहित्यकुंज' संघ स्थापन करून त्याअंतर्गत दर सहा महिन्यांनी नवोदितांसाठी ‘काव्य-लेख-कथा’ स्पर्धा आयोजित करत असे. त्यातील निवडक साहित्य घेऊन ‘साहित्यकुंज' अनियतकालिकाचे अर्धवार्षिकांक दर दिवाळीच्या व उन्हाळ्याच्या सुट्टीत प्रसिद्ध करत असे. माझ्याकडे बरीचशी मुलेमुली त्यांच्या कथा, कविता वा लेख घेऊन येत. मी माझ्याकडे ‘विद्यार्थी साहित्य मेळावा’ दर तीन महिन्यांस आयोजित करत असे. आम्ही मेळाव्यात एकमेकांच्या साहित्यावर चर्चा करायचो.
समाजशास्त्रज्ञांनी शंभर वर्षांपूर्वी ‘